Układ selektywnej redukcji katalitycznej, czyli SCR, znajduje się w silnikach Diesla i ma za zadanie zredukować szkodliwe tlenki azotu w spalinach. Ma to ogromne znaczenie dla środowiska. Dowiedzcie się, jak działa układ SCR!
SCR w samochodach – co to?
Selektywna redukcja katalityczna (SCR) to układ, który służy do zmiany cząstek tlenu azotu na wodę oraz azot, ale bez tlenków. Ma to na celu redukcję szkodliwych tlenków azotu w spalinach.
To zaawansowana technologia, którą stosuje się głównie w nowoczesnych silnikach Diesel. Dzięki temu możliwe jest spełnienie coraz bardziej rygorystycznych norm emisji spalin, np.: Euro 6 w Europie.
Jak działa układ SCR w aucie?
Układ SCR wykorzystuje wodny roztwór mocznika AdBlue, który ma celu zredukowanie tlenków azotu do azotu i wody, które są nieszkodliwe dla środowiska.
Roztwór AdBlue jest wtryskiwany do strumienia spalin za pomocą katalizatora SCR. Po zmieszaniu się spalin z AdBlue i przepuszczeniu ich przez katalizator, dochodzi do reakcji chemicznej, która przekształca tlenki azotu w bezpieczne substancje.
Znaczenie SCR dla środowiska
Selektywna redukcja katalityczna ma ogromne znaczenie dla ochrony środowiska, ze względu na znaczną redukcję emisji tlenków azotu, które są jednymi z głównych przyczyn powstawania smogu, kwaśnych deszczy i pogorszonej jakości powietrza.
Tlenki azotu są również szkodliwe dla zdrowia człowieka, stanowiąc przyczynę problemów z układem oddechowym i chorób serca.
Jak zbudowany jest układ SCR?
Układ SCR składa się z:
- Zbiornika na roztwór AdBlue.
- Pompy dozującej, która przesyła odpowiednią ilość roztworu AdBlue z zbiornika do wtryskiwacza.
- Wtryskiwacza AdBlue, który rozpyla roztwór bezpośrednio do strumienia spalin w układzie wydechowym.
- Katalizatora SCR, który przyspiesza reakcję chemiczną między tlenkami azotu a AdBlue.
- Czujników tlenków azotu, które mierzą ich poziom w spalinach przed i po katalizatorze SCR, a następnie przekazują te informacje do sterownika silnika (ECU), który na ich podstawie reguluje ilość dozowanego roztworu AdBlue, zapewniając optymalną efektywność redukcji tlenków azotu.
- Sterownik (ECU), który kontroluje cały system SCR, dostosowując działanie innych komponentów, na podstawie danych o stanie silnika, warunkach jazdy i informacji zwrotnych z czujników.
Układ SCR – najczęstsze awarie i ich przyczyny
Układ selektywnej redukcji katalitycznej również może ulec awariom, najczęściej problemami są:
- Zanieczyszczenie lub zablokowanie wtryskiwacza AdBlue – co doprowadza do niewystarczającej redukcji tlenków azotu i błędów w działaniu układu SCR. Przyczyną może być użycie zanieczyszczonego roztworu lub zabrudzenia w układzie albo uszkodzenia mechaniczne wtryskiwacza.
- Uszkodzenie czujników tlenków azotu – zauważalne będą błędne odczyty emisji tlenków azotu, co może zaburzyć pracę całego układu SCR. Przyczyny mogą tkwić w mechanicznych uszkodzeniach, korozji lub awariach elektronicznych.
- Awaria pompy AdBlue – sygnałem będzie brak dopływu roztworu do katalizatora SCR, co spowoduje zwiększenie emisji tlenków azotu. Może do tego dojść z powodu zużycia mechanicznego, zamarzania roztworu w pompie lub awarii elektrycznych.
- Krystalizacja AdBlue – objawami będą zablokowane przewody lub dysze roztworu oraz ograniczenie przepływu AdBlue. Powodem mogą być niewłaściwe warunki przechowywania roztworu, co powoduje wytrącanie się kryształków.
- Uszkodzony katalizator SCR – objawia się niską efektywnością redukcji tlenków azotu oraz błędami systemu. Przyczyną może być zanieczyszczenie spalinami, które zawierają olej lub paliwa lub uszkodzenie termiczne albo długotrwała eksploatacja w niewłaściwych warunkach.
- Problemy z oprogramowaniem ECU – może wystąpić nieprawidłowe dawkowanie AdBlue lub błędy w systemie SCR. Doprowadzić do tego mogą błędy w aktualizacjach oprogramowania, nieprawidłowa kalibracja lub inne uszkodzenia elektroniczne.
Jak dbać o układ SCR – serwisowanie
Nie chcąc dopuścić do powyższych sytuacji, należy regularnie sprawdzać i serwisować układ, zwłaszcza czyścić i weryfikować stan wtryskiwaczy AdBlue.
Należy pamiętać także o używaniu wyłącznie wysokiej jakości roztworu i prawidłowym przechowywaniu go.
Ważne jest także monitorowanie pracy układu za pomocą diagnostyki komputerowej, która pozwala szybko wykryć i rozwiązywać ewentualne problemy.
Naprawa układu SCR – co musisz wiedzieć?
Niestety układ SCR jest uznawany za najbardziej kłopotliwy i drogi w naprawie.
Jeśli jest to możliwe, mechanicy naprawiają pojedyncze elementy systemu lub wymieniają je na nowe. Niekiedy udaje się je również poddać regeneracji, która pomaga przywrócić części do stanu sprzed awarii.
Gorzej, jeśli potrzebna jest wymiana całego układu. Wówczas trzeba liczyć się z wysokim kosztem naprawy, cena nowych elementów układu SCR może wynosić od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.
