Elektryczne szyby to wygodne rozwiązanie, ale jak każde udogodnienie – potrafi zawieść w najmniej odpowiednim momencie. Gdy jedna z szyb nagle przestaje się otwierać lub zamykać, warto szybko zdiagnozować przyczynę, zanim problem się pogłębi. Sprawdźcie, co najczęściej się psuje, jak samodzielnie wykryć usterkę i kiedy trzeba zgłosić się do warsztatu.
Najczęstsze przyczyny awarii szyb elektrycznych
Działanie szyb elektrycznych może zostać zaburzone z różnych powodów. Najczęściej, dzieje się to w wyniku zużycia mechanizmu podnoszenia, uszkodzenia przełączników, przepalonych bezpieczników lub awarii silniczka. Do problemów przyczynia się też wilgoć, kurz, przetarcia przewodów w przelotce drzwi oraz brak regularnej konserwacji prowadnic i mechanizmu. Do najczęstszych przyczyn awarii szyb elektrycznych w aucie należą:
Uszkodzony przełącznik sterujący - to najprostszy i stosunkowo częsty powód problemów z szybami. Przełącznik, odpowiedzialny za opuszczanie i podnoszenie szyby, może się zużyć mechanicznie lub ulec zabrudzeniu wewnątrz. W efekcie nie przekazuje sygnału do mechanizmu szyby. Czasem wystarczy jego czyszczenie, ale bywa, że konieczna jest wymiana.
Spalony bezpiecznik - bezpieczniki chronią instalację elektryczną przed przeciążeniem. Jeśli szyba nagle przestała działać – bez żadnych objawów wcześniej – warto zacząć od sprawdzenia skrzynki bezpieczników. Wymiana przepalonego bezpiecznika to najtańsza i najszybsza naprawa.
Awaria silniczka szyby - mały elektryczny silnik odpowiada za ruch szyby. Jego zużycie, zatarcie lub awaria to jedna z częstszych usterek, zwłaszcza w starszych pojazdach. Objawem może być brak reakcji szyby mimo działającego przełącznika lub dźwięk "pracy" bez efektu.
Zerwana linka lub uszkodzony mechanizm podnośnika - mechanizm podnośnika oparty jest zwykle na lince, która może się zerwać lub wyskoczyć z prowadnic. To częsta awaria w pojazdach, w których szyby często były używane. W takiej sytuacji szyba może spaść do środka drzwi lub zablokować się w jednej pozycji.
Problemy z instalacją elektryczną - przetarcia przewodów, zimne luty, luźne styki czy zaśniedziałe złącza – to wszystko może powodować przerwy w działaniu systemu szyb. Dotyczy to zwłaszcza starszych samochodów lub takich, które przeszły poważne naprawy blacharskie.
Zablokowana szyba w prowadnicy - szyba może się zablokować mechanicznie, np. przez zabrudzenie prowadnicy, korozję lub uszkodzenie uszczelki. W takim przypadku silnik może "próbować" ruszyć, ale szyba się nie porusza lub tylko minimalnie drga.
W przypadku awarii szyb elektrycznych ważne jest, aby dokładnie ustalić przyczynę – czasem objawy kilku usterek mogą być podobne. Dalsza diagnostyka pozwoli uniknąć niepotrzebnych kosztów.
Jakie są objawy uszkodzonego mechanizmu podnoszenia szyb?
Pierwszym sygnałem problemu jest zazwyczaj brak reakcji szyby na naciśnięcie przycisku sterującego – szyba nie rusza się wcale albo zatrzymuje się w połowie drogi. Czasem działa tylko w jednym kierunku – np. opuszcza się, ale już się nie podnosi.
Innym objawem może być nierówny lub przerywany ruch szyby – zamiast płynnie sunąć w dół lub w górę, szyba porusza się skokowo, zacina się albo drży. W bardziej zaawansowanych przypadkach, szyba może opaść samoczynnie do wnętrza drzwi i nie da się jej ponownie podnieść – to oznaka zerwanej linki lub pękniętego elementu w mechanizmie.
Często też słychać nietypowe dźwięki – zgrzyty, chrobotanie, stukot dochodzący z wnętrza drzwi, szczególnie przy próbie użycia szyby. Jeśli silniczek "pracuje", ale nie porusza szybą – to jasna wskazówka, że problem tkwi nie w zasilaniu, a właśnie w samym mechanizmie podnoszącym.
Uszkodzony mechanizm to nie tylko kwestia komfortu – w niektórych przypadkach wpływa też na bezpieczeństwo (np. uniemożliwiając szybkie otwarcie szyby w awaryjnej sytuacji), dlatego nie warto bagatelizować pierwszych objawów.
Jak sprawdzić przełącznik szyb?
Aby sprawdzić przełącznik szyb, nie trzeba od razu demontować połowy auta – wystarczy kilka prostych kroków i podstawowe narzędzia. Zacznijcie od uruchomienia zapłonu – w wielu modelach szybki powinny działać w pozycji kluczyka „zapłon” lub przy włączonym silniku.
Naciśnijcie przełącznik i obserwujcie, czy szyba reaguje. Jeśli nie dzieje się nic – ani ruchu, ani dźwięku – warto przyjrzeć się samemu przyciskowi. Spróbujcie też nacisnąć przycisk kilka razy pod różnymi kątami – jeśli działa tylko sporadycznie albo trzeba go mocniej przycisnąć, to znak, że styki w środku mogą być zabrudzone lub zużyte.
Jeśli w aucie są przełączniki do innych szyb (np. pasażera), sprawdźcie, czy one działają poprawnie. Jeżeli tylko jeden przycisk nie działa, a reszta działa bez zarzutu – bardzo możliwe, że winny jest właśnie ten konkretny przełącznik.
Jeśli macie multimetr, możecie sprawdzić, czy do przełącznika dochodzi napięcie. Wymaga to zdjęcia panelu drzwi i dostania się do wtyczki przełącznika. Sprawdźcie, czy przy wciśnięciu przycisku przepływa prąd – jeśli nie, a napięcie do wtyczki dochodzi, to przełącznik nadaje się do wymiany.
W niektórych modelach da się łatwo wyjąć przełącznik (np. podważając go plastikową łyżką lub śrubokrętem owiniętym taśmą izolacyjną, żeby nie porysować elementów). Po wyjęciu warto sprawdzić, czy nie ma na nim śladów przypaleń, uszkodzeń mechanicznych lub zabrudzeń. Czasem wystarczy dokładnie go oczyścić i działa dalej.
Sprawny przełącznik to podstawa – jeśli jest uszkodzony, cała elektryka szyb może nie działać, mimo że silnik i mechanizm są sprawne.
Co może być winne – bezpiecznik czy silniczek?
Gdy szyby elektryczne przestają działać, podejrzenie często pada na dwa elementy: bezpiecznik lub silniczek podnośnika szyb. Oba te komponenty są bardzo ważne, ale odpowiadają za zupełnie inne rzeczy.
Bezpiecznik to najprostszy do sprawdzenia element. Jego zadaniem jest ochrona instalacji elektrycznej przed przeciążeniem lub zwarciem. Gdy przepali się bezpiecznik odpowiadający za szyby – cały obwód przestaje działać.
Objawy przepalonego bezpiecznika, to:
żadna z szyb nie działa (jeśli jest jeden wspólny bezpiecznik),
brak reakcji po naciśnięciu przycisków (cisza, brak ruchu i dźwięku),
awaria pojawia się nagle, bez wcześniejszych objawów.
Jeśli doszło do przepalenia bezpiecznika, to zajrzyjcie do skrzynki (lokalizacja zależna od modelu auta – często pod kierownicą lub pod maską) i znajdźcie ten przypisany do szyb elektrycznych (informacja w instrukcji pojazdu lub na klapce). Wyjmijcie bezpiecznik i obejrzyjcie go pod światło – jeśli cienki metalowy pasek w środku jest przerwany, bezpiecznik trzeba wymienić.
Z kolei, z silniczkiem sprawa będzie bardziej skomplikowana. Odpowiada on za faktyczne podnoszenie i opuszczanie szyby. Nawet jeśli przełącznik i bezpiecznik są sprawne, uszkodzony silniczek sprawi, że szyba się nie ruszy.
Objawy uszkodzonego silniczka, to:
słyszalne kliknięcie lub buczenie, ale szyba się nie rusza,
szyba działała coraz wolniej, aż w końcu stanęła,
szyba zatrzymuje się w połowie i nie reaguje dalej,
działa tylko w jedną stronę (np. tylko opuszcza się albo tylko podnosi).
Jeśli podejrzewacie silniczek, to niestety musicie zdemontować tapicerkę drzwi i dostać się do mechanizmu. Sprawdźcie, czy do silniczka dochodzi prąd (multimetr lub próbnik napięcia). Jeśli tak – a silniczek nie reaguje – jest uszkodzony i nadaje się do wymiany lub regeneracji. W niektórych autach można go kupić osobno, w innych trzeba wymieniać cały moduł z mechanizmem.
Co najpierw sprawdzić? Zawsze zaczynajcie od bezpiecznika – to najłatwiejsze i najszybsze. Dopiero później zajrzyjcie do przełącznika, silniczka i mechanizmu.
Kiedy problem leży w instalacji elektrycznej?
Jeśli elektryczne szyby przestają działać i winny nie okazuje się ani bezpiecznik, ani silniczek, warto przyjrzeć się instalacji elektrycznej. To właśnie przewody i połączenia między elementami systemu bywają źródłem trudniejszych do zlokalizowania problemów – zwłaszcza w starszych autach lub takich, które długo stały nieużywane.
Objawami uszkodzeń w instalacji elektrycznej mogą być:
Szyba działa nieregularnie, np. raz się podnosi, a innym razem nie reaguje.
Problem występuje tylko przy poruszaniu drzwiami, np. szyba działa, dopóki nie otworzycie lub nie zamkniecie drzwi.
Brak napięcia w kostkach elektrycznych, mimo że bezpiecznik i przełącznik są sprawne.
Zapach spalenizny lub nadmierne grzanie się przewodów w okolicy drzwi lub deski rozdzielczej.
Zacinanie się więcej niż jednej szyby jednocześnie, bez wyraźnego związku z konkretnymi przyciskami.
To znak, że w instalacji mogło dojść do:
Przerwania lub przetarcia przewodów – najczęściej w przegubie między drzwiami a słupkiem auta (miejsce, gdzie wiązka "pracuje" przy każdym otwarciu i zamknięciu).
Nagromadzenia zielonego nalotu na złączach – co oznacza korozję przewodów lub kostek.
Poluzowania wtyczek – które mogły przerwać obwód i spowodować niestabilne działanie szyb.
Zwarcia lub przepięcia – co mogło doprowadzić do przepalenia bezpieczników i uszkodzenia innych komponentów.
Z pomocą multimetru możecie sprawdzić, czy do przełączników i silniczków dociera napięcie. Warto również delikatnie poruszać wiązką przewodów w drzwiach – jeśli szyba nagle zareaguje, to znak, że gdzieś jest problem z ciągłością przewodu. Przy bardziej skomplikowanych przypadkach najlepiej skorzystać z pomocy elektryka samochodowego – diagnostyka może wymagać schematów instalacji i wiedzy specjalistycznej.
Jeśli elektryczne szyby działają "jak chcą" albo nie działają wcale, a podstawowe elementy są sprawne, problemu należy szukać głębiej – właśnie w instalacji. Im szybciej to sprawdzicie, tym mniejsze ryzyko, że awaria doprowadzi do dalszych uszkodzeń elektryki w aucie.
Co można naprawić samodzielnie?
W przypadku problemów z elektrycznymi szybami, wiele usterek możecie spróbować naprawić samodzielnie – o ile macie podstawowe narzędzia i trochę cierpliwości.
Wymiana bezpiecznika - to jedno z najprostszych zadań. Wystarczy sprawdzić schemat bezpieczników (znajdziecie go w instrukcji pojazdu lub na pokrywie skrzynki) i wymienić przepalony element na nowy o takim samym amperażu.
Czyszczenie lub wymiana przełącznika - jeśli zauważycie, że przycisk od szyb działa tylko w jedną stronę albo zacina się – warto go zdemontować (zwykle wystarczy podważyć go delikatnie plastikowym narzędziem), przeczyścić styki np. preparatem typu kontakt spray, albo wymienić na nowy. Przełączniki są tanie i łatwo dostępne.
Sprawdzenie wiązki w przelotce drzwi - gdy szyba raz działa, raz nie – sprawdźcie gumową osłonę między drzwiami a karoserią. Można ją delikatnie zsunąć i sprawdzić, czy przewody nie są przetarte lub przerwane. Jeśli zauważycie uszkodzenie, możecie spróbować samodzielnie zlutować przerwany przewód i zaizolować go.
Oczyszczenie prowadnic i nasmarowanie mechanizmu - jeśli szyba zacina się przy podnoszeniu lub opuszczaniu, warto zdjąć tapicerkę drzwi i oczyścić prowadnice oraz mechanizm podnoszenia z brudu, a potem nasmarować je silikonowym smarem. Czasem to wystarczy, żeby wszystko znów działało płynnie.
Uwaga! Samodzielnie raczej nie naprawicie uszkodzonego silniczka, modułu sterującego ani nie zdiagnozujecie skomplikowanych problemów w instalacji elektrycznej bez odpowiedniego sprzętu. W takich przypadkach lepiej udać się do warsztatu.
