26.11.2021

Czy wiesz, że olej w manualnej skrzyni biegów się starzeje?

Oleje przekładniowe pracują w szerokim zakresie temperatur. Ta duża rozpiętość powoduje istotne zmiany ich właściwości, głównie w zakresie lepkości. W przypadku nieumiejętnie dobranego oleju może to wpłynąć negatywnie na pracę przekładni manualnej. Wymiana oleju jest wówczas niezbędna.

 

Skrzynia niedomaga

Wówczas górny zakres temperatury może wzrosnąć, nawet ponad założone parametry. Obciążenia termiczne mogą spowodować degradację olejów, a więc tzw. starzenia.

Sam proces spowodowany jest reakcjami chemicznymi, które zachodzą w środku smarnym w wyniku procesu zanieczyszczenia w postaci, np.: kwasów, żywic lub depozytów węglowych.

Utlenianie już przyspiesza od temperatury 60 stopni Celsjusza, a powyżej 150 stopni zaczyna wzrastać wykładniczo co każde 10 stopni. Skutkiem postępującego procesu starzenia się oleju jest stopniowa utrata właściwości, które gwarantują bezpieczną pracę skrzyni.

Co pogarsza jeszcze właściwości oleju?

Przede wszystkim wilgoć. Obecność wody w stężeniu 1% lub wyższym może skutkować nagłym spadkiem odporności oleju na zużycie, nawet o 30% dla klasy GL-3 oraz o 50% dla klasy GL-5.

Chcąc uzyskać odpowiednią wartość dla indeksu lepkości (wskaźnik definiujący stabilność lepkości oleju w różnych temperaturach) do oleju bazowego dodaje się specjalistyczne modyfikatory. Tym samym, spadek lepkości środka smarnego, co jest odchudzeniem warstwy smarnej, która oddziela pracujące elementy, przy wyższym obciążeniu ułatwi wystąpienie tarcia półsuchego  i ułatwi powstawanie metalowych opiłków.

Zanieczyszczenia stałe pod postacię produktów zużycia elementów skrzyni oraz innych zanieczyszczeń powinny być zawieszone w oleju. Z czasem mogą się wytrącać, co doprowadzi do osadzenia ich w zakamarkach skrzyni. Mogą się również tworzyć większe skupiska, które mogą się oderwać i trafić między współpracujące elementy, co będzie działać jak pasta ścierna, przyspieszając zużycie skrzyni.

Jak sobie poradzić z problemem?

Postępowanie degradacji środka smarnego zauważysz poprzez obserwację zmiany koloru, która może wystąpić w wyniku zanieczyszczeń w zawiesinie oleju, a także przez specyficzny zapach spalenizny oraz zmniejszoną lepkość i obecność opiłków.

Jak sobie z tym poradzić? Najlepiej zapobiegać i regularnie wymieniać olej, aby cieszyć się długoterminową i komfortową eksploatacją skrzyni.

NaukaPoradnik kierowcySamochodyTechnologiaTrendyWywiadyNaprawaNarzędziaOpony
Udostępnij: